'Barış için hakikatlerin aydınlatılması gerekir'

Kolombiya'da hükümetle, FARC-EP arasındaki barış görüşmelerinde gelinen aşamada çatışmaların kurbanları gündeme getirildi. Geçen haftalarda görüşmelerin yapıldığı Havana'da kurbanlar, komisyonla ve bir kısmı katliamlardan sorumlu askerler yüzleşme çağrısına uyarak biraraya geldi. FARC- EP, kurbanlar konusuna nasıl baktığını bugün detaylı olarak açıkladı, paylaştığım açıklama ise açıklamanın başlıklarını içeriyor. 

Hükümetle yapılan barış görüşmelerinin beşinci teması olan kurbanlar konusunda FARC-EP'nin temel prensipleri baz alarak 10 noktada topladığımız 'Çatışmanın Kurbanları ve Hakları', 'Rejimin Kurbanlaştırma Politikalarına Karşı Alternatif Politikalar' başlıklı ajandamızı sunuyoruz.

1-Çatışma süresince bütün hakikatlar aydınlatılacak.

2-Çatışmaların kurbanlarının hakları tanınmalı.

3-Politik orginazsyonlar içinde olanlar, sendikacılar, köylü hareketini destekleyen ve yerlilerin haklar tanınacak.

4-Çatışmalarda temel sorumlu devlet ve sistemin kendisidir, sorumluluğunu almalı bununla birlikte çatışmalar süresince gerillalar da kurbanlar karşısında sorumluluk üstlenir.

5- Çatışmalar sırasında kadınların durumuna dair pozitif ayrımcılık güderek, kurbanların haklarının iadesi için gerçekçi ve yararlı çalışmalar yapılması gerekir.

6-Çatışmaların kurbanlarının durumlarını iyileştirmek için özel bir fon oluşturulması hedeflenmeli.

7-Çatışmaların kurbanlarının ya da organizasyonlarının doğrudan politikaya katılması garanti altına alınması gerekir.

8- Çatışma kurbanlarının hangi şartlarda haklarının iade edileceği ve hangi araçların kullanlıacağı açıkça ve garanti verilerek ortaya konması gerekir. 

9- Anlaşılan garanti ve araçlar konusunda asla geri dönüş yapılamaz. 

10-  Sosyal ve politik olarak özür konusu temelde ulusal düzeyde uzlaşmayla mümkün olacaktır.

Şimdi çatışmalar konusundaki temel yaklaşımlarımızı ayrıntılandırıyoruz:

1. Çatışmalar sürecinde yaşananların aydınlatılması, tarihsel hakikatlerin halka anlatımı 

Kurbanlar adına hakikatlerin aydınlatılması için gerekli araçlar tedarik edilmesi gerekir. Bu noktada bizim yaklaşımımız sürecin hızlandırılması ya da resmi tarihin anlatısı karşısında hakikatlerin tarafımızca nasıl görüldüğünü ifade edilmesiyle birlikte nihai anlaşmadan bağımsız düşünülemeyeceğini belirtmek istiyoruz.  Hakikatleri araştırma komisyonu bu noktada çatışmalar sürecinde yaşananları aydınlatmak için temel bir nokta olarak öne çıkıyor ve bu komisyon tamamen bağımsız bir yapı olmalı, görevleri de şunlar olmalı: 

a) Uluslararası temel insan hakları ilkeleri ekseninde kurbanların durumunu aydınlatmaya çalışmalıdır.  b) Kurbanlara, çatışmalar süresince yaşananların nedenlerini açıklamalı ve kurbanlaştırma yaklaşımının gerçek sorumluları üzerine odaklanmalıdır. c) Komisyon, araştırmalar sürecinde kullanacağı kaynak ve araçları gerçek adaletin tesis edilmesi ve hakların iadesi temelinde düşünmelidir. d) Gelecekte kurumsal bir yapıya taşınabilecek bu komisyon başından itibaren uluslararası hak kriterlerine uygun davranmış olması da gelecekteki karakterini açığa çıkaracaktır.  e) Komisyon çalışmalarını geçerliliği ve ulusal anlamda uzlaşma nihai anlaşma çerçevesinde değerlendirilmeli.Bu noktada insan hakları müzesi, kayıplar için hafıza enstitülerinin kurulması da önemli bir araç olarak öne çıkmaktadır.